Jules Verne

Czarne Indye

(Rozdział XXI-XXII)

45 ilustracji Jules-Descartesa Férata

Nakładem Gebethnera i Wolffa

1909

© Andrzej Zydorczak

Rozdział XXI

Wesele.

roźba starego Silfaxa zanadto była wyraźną, aby nie zwrócono na nią uwagi. Zachodziło pytanie, czy stary pokutnik nie posiadał w swem ręku jakiegoś środka, mogącego zniszczyć odrazu całą Aberfoyle.

Stróże zbrojni ustawieni zostali przy różnych wejściach do kopalni, z rozkazem bacznego śledzenia we dnie i w nocy. Każdy, przybywający miał być przyprowadzony przed Jamesa Starr, celem sprawdzenia jego tożsamości. Udzielono też wszystkim mieszkańcom Coal-City wiadomości o groźbach Silfaxa dla całej kolonii, a ponieważ były pokutnik nikogo znajomego w kopalni nie miał, nie obawiano się zdrady. Nella również powiadomioną została o wszystkich przedsięwziętych środkach ostrożności i chociaż nie usunęło to jej obawy całkowicie, uspokoiło jednak znacznie. Postanowienie zaś Henryka, wygłoszone w obecności wszystkich, że pójdzie za nią gdziekolwiek by się udała, wystarczyło w zupełności aby zaprzestała myśleć o ucieczce.

Podczas tygodnia, poprzedzającego wesele, żaden wypadek nie zakłócił spokoju w Nowej Aberfoyle.

To też górnicy, nie przestając czuwać, pozbyli się tej paniki, która o mało co nie skłoniła ich do opuszczenia kopalni.

James Starr nie ustawał w poszukiwaniach starego Silfaxa. Ponieważ siwy starzec oświadczył, że Nella nigdy nie zaślubi Henryka, trzeba było przypuszczać, że się przed niczem nie cofnie, aby przeszkodzić temu małżeństwu. Najlepiej byłoby, gdyby go można schwytać, bez narażenia jego życia. Rozpoczęto więc znowuż poszukiwania w Nowej Aberfoyle. Przeszukiwano galerye aż do wyższych pięter, które przytykały do ruin zamku Dundonald w Irvine. Mniemano słusznie poniekąd, że Silfax wydostawał się przez stary zamek na zewnątrz kopalni, aby się zaopatrzyć w żywność.

Co do »dam ognistych« James Starr domyślił się i słusznie, że gaz wybuchowy, wydobywający się w tej stronie kopalni, został zapalony przez Silfaxa. Wszelkie poszukiwania pozostały bezowocne.

James Starr, podczas tej nieustannej walki przeciw niepochwytnemu nieprzyjacielowi, był najnieszczęśliwszym z ludzi, chociaż tego po sobie poznać nie dawał. W miarę zbliżania się dnia ślubu obawy jego wzrastały, niemniej zaniepokojonym był także stary nadsztygar.

Nareszcie nadszedł dzień tyle upragniony.

Silfax nie dawał znaku życia.

Od rana cała ludność Coal-City była na nogach.

Roboty w Nowej Aberfoyle zostały wstrzymane.

Dyrektorzy i robotnicy chcieli tym sposobem okazać swoje uznanie dla starego nadsztygara i jego syna. Spłacali tylko dług wdzięczności dwom ludziom odważnym i wytrzymałym, którzy przywrócili dawną świetność starej kopalni.

Ceremonia ślubna miała się odbyć o godzinie 11-ej zrana w kaplicy świętego Idziego, wystawionej nad brzegiem jeziora Malcolm.

O naznaczonej godzinie wyszli z folwarku Henryk, trzymając matkę pod rękę i Szymon Ford, prowadzący Nellę.

Za nimi postępował inżynier James Starr, niewzruszony na pierwszy rzut oka, ale w istocie przygotowany na wszystko i Jakób Ryan, w wspaniałym kostyumie dudziarza.

Następnie szli inni inżynierowie kopalni, urzędnicy z Coal-City, przyjaciele i towarzysze starego nadsztygara; wszyscy członkowie tej wielkiej rodziny górników, która tworzyła odrębną ludność Nowej Aberfoyle.

Na dworze panował upał sierpniowy, który zwykle bywa nader przykrym w krajach północnych.

Powietrze burzliwe dochodziło aż do głębokości kopalni, gdzie temperatura wzrosła w sposób anormalny. Czuć było nagromadzenie elektryczności w powietrzu napływającem przez szyby odświeżające i szeroki tunel Malcolmu.

Można było zauważyć, że barometr w Coal-City zniżył się nagle. Zachodziło pytanie, czy naprawdę burza nie wybuchnie pod sklepieniem łupkowem, tworzącem horyzont olbrzymiej kopalni.

Co prawda, nikt wewnątrz kopalni nie troszczył się o zmiany atmosferyczne, zapowiadane na zewnątrz.

Wszyscy przywdziali na tę uroczystość najpiękniejsze stroje.

Magdalena włożyła kostyum, przypominający dawne czasy. Na głowie miała przybranie starych matron szkockich, zwane »toy«, a na plecach powiewała »rokelay«, rodzaj mantyli w kraty, którą szkotki noszą z pewną elegancyą.

Nella postanowiła nie dać poznać nikomu po sobie niepokoju. Wstrzymywała bicie serca, przygłuszała w niem tajemne obawy, okazując wobec wszystkich twarz pogodną i skupioną.

Odzianą była skromnie, a prostota jej stroju, którą wolała od najbogatszych kostyumów, dodawała wdzięku jej postaci. Za całą ozdobę przypięła do głowy »snood«, kokardę z wstążki różnokolorowej, które kładą zwykle młode kaledonki.

Szymon Ford miał na sobie surdut, który byłby przywdział chętnie sam czcigodny Nichol Jarvie, Walter Scotta.

Wszyscy udali się do kaplicy św. Idziego, nader suto przybranej.

U stropów Coal-City lampy elektryczne, ożywione silnymi prądami, błyszczały jak niezmierzone słońca.

Atmosfera świetlana zapełniała całą Nową Aberfoyle.

W kaplicy, lampy elektryczne rzucały jasne światło, a szyby kolorowane błyszczały, jak żywe kalejdoskopy.

Czcigodny pastor Wiliam Hobson miał celebrować. Oczekiwał oblubieńców u drzwi kaplicy świętego Idziego.

Orszak zbliżał się, okrążywszy brzegi jeziora Malcolm.

W tej samej chwili zagrały organy i dwie pary, poprzedzane przez pastora, weszły do kaplicy.

Wezwano błogosławieństwa Bożego na całe zgromadzenie; następnie Henryk i Nella zbliżyli się sami do celebranta, który trzymał w ręku księgę świętą.

– Henryku – zapytał pastor – czy chcesz wziąć za żonę Nellę i przyrzec jej, że ją zawsze kochać będziesz?

– Przysięgam! – odrzekł młodzieniec głosem silnym.

– A ty, Nello, czy chcesz poślubić Henryka Ford, i…

Nella nie zdążyła odpowiedzieć, gdy nagle krzyk i hałas ozwały się na zewnątrz.

Jedna z tych ogromnych skał otaczających brzegi jeziora Malcolm, na sto kroków od kaplicy, rozpadła się nagle, bez huku, tak, jakby jej upadek przygotowany był wcześniej.

Poniżej wody jeziora wpadły z hukiem w głęboką otchłań, o której istnieniu nikt dotąd nie wiedział.

Naraz wśród skał zapadłych, ukazała się łódka, którą silna dłoń popchnęła na powierzchnię jeziora.

Na tej łódce stał starzec, w płaszczu z ciemnym kapturem, z włosami najeżonemi, z długą białą brodą, spadającą mu na piersi.

Trzymał w ręku swoim lampkę Davy’ego, w której błyszczał płomień, otoczony metaliczną tkaniną aparatu.

Równocześnie silny głos starca rozległ się dokoła:

– Gaz, gaz wybuchający! Biada wszystkim! biada!

W tej chwili lekki zapach, charakteryzujący obecność węglowodoru, rozszedł się w powietrzu. Powodem tego było zapadnięcie się skały, wypuszczającej ogromne masy gazu wybuchającego, zawartego w niezmiernych czeluściach, których otwory zatkane były dotąd przez pokłady łupku. Kłęby gazu unosiły się ku sklepieniom górnym pod ciśnieniem pięciu do sześciu atmosfer.

Starzec sam znał istnienie tych czeluści i otworzył je nagle, czem wywołał huk donośmy, który usłyszano w kaplicy.

James Starr i kilku górników, opuściwszy spiesznie kaplicę, biegło w stronę brzegów.

– Wychodźcie z kopalni! wychodźcie z kopalni! – krzyknął inżynier, który, zrozumiawszy ogrom niebezpieczeństwa, rzucił ten okrzyk trwogi u wejścia do kaplicy.

– Gaz! gaz wybuchający! – powtarzał starzec, popychając łódkę na szerszą wodę jeziora

Henryk pociągnął rodziców i narzeczoną i spiesznie opuścili kaplicę.

– Wychodźcie! wychodźcie z kopalni – wołał James Starr.

Zapóźno było uciekać!

Stary Silfax stał gotów do spełnienia swej groźby, aby przeszkodzić połączeniu Nelly z Henrykiem, nie wahał się zagrzebać całej ludności Coal-City pod gruzami kopali.

Ponad jego głową krążył potworny harfang o białych piórach, czarno nakrapianych. Naraz człowiek jakiś rzucił się do wody i zaczął szybko płynąć w stronę łódki.

Był to Jakób Ryan.

Zamierzał obezwładnić szaleńca, zanim ten zdoła uskutecznić dzieło zniszczenia.

Silfax spostrzegł płynącego. W mgnieniu oka stłukł szkło lampki, wyrwał z niej knot zapalony i poruszył nim w powietrzu.

Grobowe milczenie zaległo nad całem zgromadzeniem.

James Starr, zrezygnowany, dziwił się, że nieunikniona eksplozya dotąd nie zniszczyła Nowej Aberfoyle.

Silfax zrozumiał, że gaz zbyt lekki do utrzymania się w dolnych warstwach powietrza, musiał się nagromadzić pod samem sklepieniem.

Skinął na harfanga, który natychmiast uchwycił w swe szpony knot ognionośny i tak jak dawniej w sztolni Dochart, zaczął się z nim wznosić ku górze, w kierunku wskazanym mu ręką starca.

Jeszcze kilka sekund, a Nowa Aberfoyle istnieć przestanie.

W tej chwili Nella wysunęła swą rękę z dłoni Henryka.

Spokojna i natchniona zarazem, pobiegła na brzeg jeziora.

– Harfang! harfang! – zawołała dźwięcznym swym głosem – do mnie, chodź do mnie!

Wierny ptak, zdziwiony, zatrzymał się na chwilę, jakby się wahał. Nagle, widać poznał Nellę, bo rzucając knot zapalony w wodę, zatoczył wielkie koło i przypadł do stóp dziewczęcia.

Warstwy powietrza pomieszanego z gazem wybuchającym nie zostały naruszone.

Krzyk straszny rozległ się z łódki. Był to ostatni jęk starego Silfaxa.

W chwili, gdy Jakób Ryan dosięgał łodzi dłonią, starzec widząc, że mu zemsta z rąk się wymyka, rzucił się w fale jeziora.

– Ratujcie go! ratujcie! – zawołała Nella rozdzierającym głosem.

Henryk ją usłyszał; rzucił się w pław, dosięgnął Jakóba i kilkakrotnie dał nurka.

Ale wszystkie usiłowania były daremne.

Wody jeziora Malcolm nie oddały swej zdobyczy. Zwarły się na zawsze nad starym Silfaxem…

Rozdział XXII

Legenda starego Silfaxa.

sześć miesięcy po wyżej opisanych wypadkach, odbył się ślub Nelly i Henryka, w kaplicy św. Idziego, tak dziwnie przerwany za pierwszym razem.

Skoro pastor Hobson pobłogosławił związek, młodzi małżonkowie przybrani jeszcze w żałobę, powrócili na folwark.

James Starr i Szymon Ford, pozbywszy się wszelkiej trwogi, przewodniczyli uroczystej zabawie, która nastąpiła po ceremonii i przeciągnęła się do dnia następnego.

Jakób Ryan przybrany w swój piękny kostyum dudziarza, odniósł potrójny tryumf, śpiewając, grając i tańcząc równocześnie, przy głośnych oklaskach całego zgromadzenia.

Nazajutrz roboty wewnętrzne i zewnętrzne rozpoczęły się na nowo pod dyrekcyą inżyniera Jamesa Starr.

Zbytecznem mówić, że Nella i Henryk byli szczęśliwi.

Te dwa serca, tak ciężko doświadczone, znalazły w swym związku szczęście, na które zasłużyły.

Co do Szymona Ford, honorowego nadsztygara Nowej Aberfoyle, żywił on nadzieję doczekania pięćdziesiątej rocznicy swego ślubu z dobrą Magdaleną, która również nic przeciwko temu nie miała.

– A po pierwszym jubileuszu będziemy czekać na drugi – mówił Jakób Ryan.

– Masz słuszność, mój chłopcze – odpowiedział spokojnie stary nadsztygar. – Cóżby to było dziwnego! W uroczym klimacie Nowej Aberfoyle, który nie zna zmian i pór roku, można tu doczekać lat dwustu!

Czy mieszkańcy Coal-City mieli kiedykolwiek być świadkami tej drugiej ceremonii? Przyszłość na to odpowie. W każdym razie, jeżeli kto miał doczekać nadzwyczajnej starości, to był nim harfang Silfaxa.

Zamieszkał on i nadal ciemne pieczary kopalni. Ale po śmierci starca, chociaż Nella próbowała go niejednokrotnie zatrzymać, uciekał zawsze po kilku dniach.

Towarzystwo ludzi nie podobało mu się tak samo, jak i jego dawnemu panu; prócz tego, zdaje się, zachował niechęć do Henryka; zasmucony ptak poznał i nienawidził w nim tego, który mu porwał Nellę.

Nella widywała go kiedy niekiedy, krążącego nad wodami jeziora Malcolm.

Czy chciał zobaczyć swoją dawną przyjaciółkę? Czy też chciał dosięgnąć okiem dna tych głębin niezmierzonych, które pochłonęły Silfaxa?

Obie wersye przyjęto i harfang przeszedł do legendy, która posłużyła Jakóbowi Ryan za temat do historyi fantastycznej.

Dzięki temu wesołemu towarzyszowi, śpiewają dzisiaj jeszcze, podczas wieczornic szkockich, legendę o ptaku starego Silfaxa, dawnego pokutnika kopalni Aberfoyle.

KONIEC.